Kruszywa naturalne
Czym dokładnie są kruszywa naturalne? Jakie rodzaje kruszyw naturalnych wyróżniamy? Jakie jest ich zastosowanie?
Pod pojęciem kruszywa znajduje się materiał sypki, który posiada określone uziarnienie – granulację. Może posiadać on pochodzenie naturalne albo sztuczne. Kruszywa mają obecnie bardzo szerokie zastosowanie w wielu różnych obszarach przemysłu.
Kruszywo naturalne – co to jest?
Kruszywami naturalnymi nazywa się takie rodzaje kruszyw, które posiadają pochodzenie mineralne. Powstają one na skutek rozdrobnienia skał w wyniku procesów erozji albo też poprzez mechaniczne ich rozbijanie.
W przyrodzie kruszywa naturalne posiadają postać okruchów skalnych. Mogą być one poddawane także dodatkowym procesom uszlachetnienia, na przykład przez ich przesiewanie oraz płukanie.
Pozyskiwanie kruszyw naturalnych najczęściej odbywa się w specjalnych kopalniach – stosuje się metody odkrywkowe. Także mogą być one pozyskiwane z dna jezior, mórz, oceanów czy rzek.
Podział kruszyw naturalnych:
Każdy z powyższych typów kruszyw różni się pomiędzy sobą swoim uziarnieniem, inaczej frakcją czy granulacją, właściwościami fizyko-chemicznymi, a tym samym także swoim przeznaczeniem.
Kruszywa żwirowo-piaskowe
Kruszywa żwirowo-piaskowe, inaczej żwirowe lub po prostu żwiry to kruszywa posiadające bardzo szerokie zastosowanie w branży budowlanej. Są jednak stosowane także w innych dziedzinach przemysłu.
Do kruszyw żwirowo-piaskowych zalicza się:
Żwiry
Żwiry są materiałem gruboziarnistym, które posiadają postać większych okruchów skalnych. Wielkość ziaren żwirowych wynosi najczęściej od 2 mm do 63 mm. Ze względu na zróżnicowaną granulację żwiry mogą posiadać także różnorodne zastosowanie.
Przykładowe zastosowanie żwirów:
Piaski
Piaski to najdrobniejsze kruszywa, które są rodzajem luźnej skały osadowej. Obecnie stosowane piaski to przede wszystkim piaski kwarcowe, które posiadają największy udział minerału kwarcu. Frakcja piasków to od 1 mm do 4 mm.
Przykładowe zastosowanie piasków:
Warto także wskazać, że do kategorii kruszyw żwirowo-piaskowych zaliczana jest także pospółka. To naturalny materiał mineralny, który pozyskiwany jest z wyrobisk. Posiada ona zróżnicowaną granulację. Stosowana jest w branży budowlanej, na przykład do wykonywania nasypów i zagęszczania gruntów, a także do wykonywania warstw filtracyjnych.
Dodatkowo, do kruszyw naturalnych dodać można także otoczaki. Są to naturalnie ukształtowane kamienie, które posiadają wielkość powyżej 63 mm. Najczęściej są one używane jako materiał dekoracyjny, na przykład do ozdoby ogrodów. Również można stosować je jako materiał budowlany do wykonywania ogrodzeń, kwietników czy palenisk. Otoczaki wykorzystywane są też do ogrodzeń i innych elementów gabionowych.
Kruszywa łamane
Drugi typ kruszyw naturalnych to kruszywa łamane. Są to kruszywa powstające podczas mechanicznego rozdrabniania skał na mniejsze elementy.
Kruszywa łamane wytwarza się z różnych rodzajów skał, na przykład są to:
Kruszywa naturalne łamane charakteryzują się zróżnicowaną frakcją, ale najczęściej są to materiały gruboziarniste.
Rodzaje kruszyw łamanych pod względem ich ziarnistości:
Grysy mają granulację od 4 mm do 31,5 mm. Wytwarzane są z rozdrobnionego tłucznia. Używane do budowania dróg, produkcji betonów i mieszanek mineralno-bitumicznych – asfaltowych.
Kliniec to kruszywo o frakcji od 4 mm do 31,5 mm oraz z charakterystycznym kształtem wydłużonych ostrosłupów z podstawami o różnych wymiarach.
Tłuczeń posiada frakcję rzędu 31,5 mm do 63 mm. Taki materiał używany jest głównie w branży drogowej oraz kolejowej – służy jako podbudowa pod tory kolejowe, do wykonania nasypów.
