Kruszywa stanowią jedną z podstaw działalności wielu branż. Gdzie najczęściej są one stosowane?

Kruszywami nazywa się materiały o różnych stopniach rozdrobnienia, które mogą posiadać źródło naturalne, sztuczne lub mogą pochodzić z recyklingu. Piaski i żwiry, ale również grubsze kruszywa łamane pochodzące z bazaltów, dolomitów czy wapieni – szeroka gama różnych typów kruszyw powoduje, że są one używane tak powszechnie.

Dzisiaj kruszywa znajdują bardzo rozległe zastosowanie w wielu różnych dziedzinach działalności człowieka. Gdzie wykorzystywane są one najczęściej?

Zastosowanie kruszyw:

• kruszywa w budownictwie
• kruszywa w kolejnictwie
• kruszywa w przemyśle szklarskim
• kruszywa w odlewnictwie
• kruszywa w filtracji wody i ścieków
• kruszywa w branży elektronicznej
• kruszywa w branży wydobywczej
• kruszywa jako dekoracja

Kruszywa w budownictwie

Budownictwo to dziedzina, w której kruszywa stosuje się zdecydowanie najczęściej. Wykorzystuje się wtedy kruszywa o wielu różnych parametrach, w tym kruszywa naturalne i sztuczne, kruszywa o frakcjach drobnych, grubych i bardzo grubych.

W branży budowlanej stosuje się różne typy kruszyw, w tym głównie są to kruszywa naturalne żwirowo-piaskowe oraz kruszywa łamane, na przykład są to piaski, żwiry, grysy, bazalty, keramzyty, dolomity, granity.

Przykładowe zastosowanie kruszyw w budownictwie:

• produkcja betonów oraz wyrobów betonowych, na przykład betonu konstrukcyjnego, prefabrykowanych elementów betonowych jak kostki brukowe betonowe, fundamenty, ściany, rury betonowe
• chemia budowlana – jako składnik mieszanek suchych o szerokim przeznaczeniu w branży budowlanej, wykończeniowej
• nawierzchnie drogowe bitumiczne (asfaltowe) oraz betonowe
• chodniki, ścieżki rowerowe – do produkcji podbudów i materiałów nawierzchniowych, w tym kostek brukowych oraz mas bitumicznych
• obiekty infrastruktury sportowej i rekreacyjnej, na przykład boiska, pola golfowe
• branża posadzkarska – tworzenie posadzek, parapetów, blatów, schodów
• produkcja podkładów drenażowych, w tym także betonów wodoprzepuszczalnych

Oczywiście, jest to tylko przykładowe zastosowanie kruszyw w budownictwie, ponieważ posiadają one znacznie szersze przeznaczenie.

Kruszywa w kolejnictwie

Kruszywa bardzo często stosowane są również w branży kolejowej, w tym głównie do produkcji podbudowy pod tory kolejowe oraz do prac ziemnych przy budowie nasypów kolejowych. W tym przypadku najczęściej wykorzystuje się kruszywa łamane o większej frakcji.

Duże znaczenie dla kolejnictwa posiadają kruszywa łamane typu tłuczeń, kliniec czy grysy, które powstają z rozdrobnionych skał magmowych, w tym głównie bazaltowych, a także skał metamorficznych oraz osadowych.

Kruszywa w przemyśle szklarskim

Kruszywa wykorzystywane są także w przemyśle szklarskim, czyli do produkcji różnego rodzaju wyrobów ze szkła – okien, drzwi, przeszklonych dachów, artykułów gospodarstwa domowego – szklanek, a także dekoracji.

W przemyśle szklarskim stosuje się specjalny piasek kwarcowy, który pochodzi z czystych złóż kwarcowych. To piasek poddawany odpowiedniemu oczyszczaniu, suszeniu, a następnie przesiewaniu. Do produkcji wyrobów szklanych stosuje się piaski o bardzo drobnej granulacji.

Kruszywa w odlewnictwie

Kruszywa używane są też w branży odlewniczej. Do tego celu stosuje się tak zwane piaski formierskie, które charakteryzują się bardzo wysoką zawartością kwarcu. Wykorzystuje się także inne piaski, w tym krzemionkowe, cyrkonowe oraz chromitowe.

Dzięki piaskom można sporządzać odpowiednie masy formierskie, które następnie używane są do przygotowywania odlewów ze stali, żeliwa i metali nieżelaznych.

Kruszywa w filtracji wody i ścieków

Kruszywa wybierane są też w gospodarce komunalnej – stosowane są do oczyszczania wody oraz ścieków. Używane są zarówno w oczyszczalniach, jak również w domowych filtrach wody, w tym także w popularnych dzbankach filtracyjnych.

Do filtracji wody i ścieków stosuje się żwiry oraz piaski filtracyjne. Są to głównie kruszywa kwarcowe o odpowiednich właściwościach fizycznych i chemicznych. Muszą posiadać one wysoką zawartość kwarcu przy niskiej zawartości związków wapnia, magnezu, siarki, żelaza.

Kruszywa w branży elektronicznej

Również branża elektroniczna wykorzystuje kruszywa. W tym przypadku najszersze zastosowanie posiadają piaski o wysokiej zawartości kwarcu.

Są one wykorzystywane przy produkcji różnych wyrobów elektronicznych, w tym między innymi telefonów komórkowych, telewizorów, komputerów, paneli słonecznych.

Kruszywa w branży wydobywczej

Branża kruszyw wspiera także branżę wydobywczą. Jednym z przykładów zastosowania jest wykorzystanie kruszyw do wydobycia węglowodorów z wykorzystaniem metody szczelinowania hydraulicznego.

Kruszywa jako dekoracja

Na koniec warto także zaznaczyć, że kruszywa mogą posiadać także właściwości dekoracyjne, dlatego też stosowane są one powszechnie w wielu obszarach, w których ważne jest uzyskanie estetycznych aranżacji.

Wykorzystywane są one między innymi w aranżacji przestrzeni zielonych, na przykład w ogrodach, parkach, na skwerach do przygotowywania ścieżek, wysypywania ogródków skalnych czy też pod krzewy i drzewa. Stosowane są też do dekoracji we wnętrzach budynków.

Jak widać, kruszywa posiadają wiele różnych zastosowań – nie tylko w branży budowlanej!