Znaczenie kruszyw w budownictwie infrastrukturalnym i kubaturowym
Dzisiaj, ze względu na ich duże znaczenie w budownictwie infrastrukturalnym oraz kubaturowym, zapotrzebowanie na kruszywa stale rośnie.
Kruszywami nazywa się ziarniste materiały, które są podstawowymi surowcami wykorzystywanymi przy budowie. Szacuje się, że roczne zużycie kruszyw na całym świecie to aż około 40 miliardów ton.
Przede wszystkim wykorzystywane są one w branży budowlanej, na przykład do budownictwa infrastrukturalnego – drogi, mosty, wiadukty, a także budownictwa kubaturowego – budynki różnych typów. Także używane są one do produkcji betonów, zapraw i przy niektórych rodzajach robót ziemnych, na przykład do nasypów. Dodatkowo, mają również znacznie szersze zastosowanie w wielu innych branżach poza budownictwem.
Konkretne przeznaczenie kruszyw powiązane jest przede wszystkim z ich rodzajem, a także z uziarnieniem. Jak najczęściej stosuje się rożnego typu kruszywa i mieszanki kruszyw?
Nazewnictwo i podział kruszyw
W kategorii kruszyw znajduje się szeroka gama różnych rodzajów materiałów o szerokim przeznaczeniu.
Główne rodzaje kruszyw:
Kruszywami naturalnymi nazywa się kruszywa pochodzenia mineralnego, które poddawane są odpowiedniej obróbce mechanicznej. Nie jest wówczas stosowana żadna inna obróbka.
Podział kruszyw naturalnych:
Kruszywa sztuczne to także kruszywa pochodzenia mineralnego, ale są one poddawane dodatkowym procesom przemysłowym, w tym także metodą termiczną, aby nadać im określone właściwości.
Z kolei kruszywa z recyklingu to szeroka gama materiałów pochodzących z przeróbki nieorganicznych materiałów, które były wcześniej stosowane w budownictwie, na przykład pochodzące z wyburzeń.
Zastosowanie kruszyw pod kątem uziarnienia
Powyższe rodzaje kruszyw są oferowane w różnych rodzajach uziarnienia, czyli tak zwanych frakcjach. Te o mniejszej frakcji są bardziej rozdrobnione, z kolei te posiadające frakcję większą są grubsze. Rodzaj uziarnienia decyduje o przeznaczeniu konkretnych typów kruszyw.
Uziarnienie i zastosowanie kruszyw:
Zastosowanie kruszyw naturalnych – żwirowo-piaskowych i łamanych
Kruszywa naturalne, do których zaliczane są kruszywa żwirowo-piaskowe oraz łamane, wykorzystywane są w wielu różnych branżach. Najczęściej jednak stosowane są one w branży budowlanej.
Kruszywa żwirowo-piaskowe
Są to kruszywa posiadające mniejsze uziarnienie. Zaliczają się do nich żwiry i piaski o mniejszych frakcjach, które z tego powodu stosowane są głównie w budownictwie.
Przykładowe zastosowanie kruszyw żwirowo-piaskowych:
Do wytwarzania betonów i wyrobów z betonu najczęściej stosuje się mieszanki kruszyw żwirowo-piaskowych oraz tak zwaną pospółkę – materiał niesortowany zbliżony do piasku i żwiru. Do produkowania wyższej jakości wyrobów stosuje się żwiry oraz piaski kwalifikowane – uszlachetniane.
Przeznaczenie masy betonowej z mieszanek żwirowo-piaskowych:
Kruszywa łamane
Z kolei kruszywa łamane charakteryzujące się większą frakcją najczęściej wykorzystywane są w budownictwie drogowym oraz kolejowym. W mniejszym stopniu używane są one w budownictwie kubaturowym.
Stosuje się różne rodzaje kruszyw łamanych, w tym tłucznie, klińce, grysy, do których wytwarzania wykorzystuje się skały magmowe (bazalty, porfiry, melafiry, diabazy i inne), metamorficzne (gnejsy, amfibolity i inne), osadowe (dolomity, wapienie, piaskowce).
Zastosowanie kruszyw łamanych w budownictwie:
Podsumowując, w Polsce zużycie kruszyw stale rośnie. Prężnie rozwijająca się branża budowlana, w tym między innymi deweloperska, nowe inwestycje infrastrukturalne spowodowały znaczne zwiększenie zapotrzebowania na kruszywa. Chociaż dzisiaj Polska jest dużym producentem kruszyw, w tym głównie żwirowo-piaskowych, wzrasta także import tego typu materiałów.
