Wiele osób niezwiązanych z branżą budowlaną nie wie, czym dokładnie są cement oraz beton. Zaliczają się one do wspólnej kategorii materiałów budowlanych, ale każdy z nich jest innym rodzajem surowca.

Zatem, czym jest cement, a czym beton?

Materiały budowlane to szeroka gama różnych rodzajów surowców, które powstają najczęściej na bazie naturalnych składników. Szczególne znaczenie dla branży budowlanej posiadają cementy i betony, które stanowią rozległą rodzinę surowców o szerokim zastosowaniu.

Czym jest cement?

Cement to rodzaj spoiwa mineralnego, które powstaje na skutek procesów mielenia oraz wypiekania odpowiednich substancji mineralnych w cementowniach.

Cement to spoiwo hydrauliczne, które stosowane jest do łączenia ze sobą różnych materiałów. To, że cement jest spoiwem hydraulicznym, oznacza, że miesza się on z wodą, dając zaprawę cementową.

Surowce stosowane do produkcji cementu:

• wapień i glina albo margiel
• gips

Proces produkcji cementu polega na rozdrobnieniu wapienia oraz oczyszczeniu gliny. Następnie materiały te mielone są w specjalnych młynach na drobny proszek. Potem wypalane są w piecach cementowych, czego wynikiem jest klinkier cementowy. Klinkier ten mieszany jest z gipsem i różnymi dodatkami, a potem ponownie mielony. Tak powstaje produkt ostateczny – cement.

Wyróżnia się różne rodzaje cementów zależnie od jego składu, a dokładnie stosowanych dodatków, na przykład są to cement portlandzki (CEM I), cement portlandzki wieloskładnikowy (CEM II) czy cement hutniczy (CEM III).

Na bazie cementu można także przygotować zaprawy cementowo-wapienne, a także betony. Czym zatem jest beton?

Czym jest beton?

W związku z powyższym beton to materiał, który wytwarzany jest na bazie cementu. Cement stanowi wówczas półprodukt do jego wytworzenia wraz z innego rodzaju materiałami.

Beton pod kątem technicznym jest kompozytem składającym się ze:

• spoiwa – cementu
• wypełniacza – kruszywa
• ewentualnych dodatków

Beton jest podstawowym materiałem stosowanym w branży budowlanej. Znany był już starożytnym i także dzisiaj pełni bardzo ważną rolę.

Proces produkcji betonu zależny jest od jego rodzaju. Stosuje się wtedy spoiwo, czyli cement, kruszywo, a także wodę i dodatki i domieszki, które mogą nadać betonowi określone właściwości, na przykład większą odporność na niskie temperatury, opóźnienie szybkości wiązania.

Kruszywa stosowane do produkcji betonu to sypkie materiały pochodzenia mineralnego, które można podzielić także na kilka różnych typów.

Kruszywa używane do produkcji betonu:

• kruszywa drobne – piaski o frakcji do 2 mm
• kruszywa grube – żwiry o większych frakcjach
• kruszywa sztuczne – poddawane obróbce termicznej, przykładowo keramzyt

Mieszanki betonowe są dobierane zależnie od konkretnych parametrów technicznych surowca, na przykład jego wytrzymałości, odporności na czynniki zewnętrzne. Aktualnie tworzenie receptur betonu bazuje na specjalistycznych analizach laboratoryjnych.

Wśród domieszek chemicznych betonu znajdują się głównie:

• plastyfikatory i upłynniacze – powodują zmniejszanie ilości wody potrzebnej w betonie, a przy tym poprawiają urabialność mieszanki
• domieszki napowietrzające – zmniejszają nasiąkliwość mieszanki i poprawiają jej odporność na mróz
• domieszki przyspieszające wiązanie – powodują, że beton wiąże się szybciej
• domieszki przyspieszające twardnienie – używane do przygotowywania prefabrykatów z betonu
• domieszki opóźniające wiązanie cementu – stosowane przy transporcie mieszanek na dłuższych dystansach

Wśród dodatków mineralnych betonu stosuje się:

• popiół lotny krzemionkowy – powoduje większą odporność betonu na agresywne czynniki chemiczne
• pył krzemionkowy – poprawia wytrzymałość betonu i jego spoistość

Dodatkowo, do betonów stosuje się różne dodatki na bazie włókien, które wykorzystywane są w przypadku konstrukcji narażonych na większe obciążenia mechaniczne, termiczne.

Wyróżnia się różne rodzaje betonu:

• beton jastrychowy
• beton polimerowy
• fibrobeton
• beton komórkowy
• beton autoklawizowany (ACC)
• beton samonaprawialny
• asfaltobeton
• żużlobeton

Powyższe rodzaje betonów posiadają określone właściwości, które również determinują ich zastosowanie. Betony są powszechnie stosowane w wielu różnych obszarach budownictwa, w tym między innymi do budowy fundamentów, ścian, wylewek, do prefabrykowanych elementów betonowych, na przykład stropów, fundamentów, ale i kostek brukowych.

Czym zatem różni się cement od betonu?

Zatem cement i beton to dwa różne rodzaje materiałów, które są jednak ze sobą powiązane. Cement jest niezbędny do wykonania betonu – beton nie jest więc możliwy do produkcji bez zastosowania cementu.

Cement wymaga wówczas odpowiedniego zmieszania z właściwymi surowcami do wykonania betonu. Gotowy beton stosowany jest wówczas na placu budowy lub w zakładzie w celu realizacji określonych rodzajów wyrobów betonowych.

Podsumowując, cement oraz beton to dwa różne rodzaje materiałów, które są powszechnie stosowane w branży budowlanej. Dobór właściwych cementów oraz betonów pozwala na stworzenie materiałów gwarantujących odpowiednie parametry techniczne niezbędne do realizacji wielu inwestycji budowlanych.