Kruszywa stanowią jedną z podstaw działalności wielu branż. Gdzie najczęściej są one stosowane?
Kruszywami nazywa się materiały
o różnych stopniach rozdrobnienia, które mogą posiadać źródło naturalne,
sztuczne lub mogą pochodzić z recyklingu. Piaski i żwiry, ale również grubsze
kruszywa łamane pochodzące z bazaltów, dolomitów czy wapieni – szeroka gama
różnych typów kruszyw powoduje, że są one używane tak powszechnie.
Dzisiaj kruszywa znajdują bardzo
rozległe zastosowanie w wielu różnych dziedzinach działalności człowieka. Gdzie
wykorzystywane są one najczęściej?
Zastosowanie kruszyw:
- kruszywa w budownictwie
- kruszywa w kolejnictwie
- kruszywa w przemyśle szklarskim
- kruszywa w odlewnictwie
- kruszywa w filtracji wody i ścieków
- kruszywa w branży elektronicznej
- kruszywa w branży wydobywczej
- kruszywa jako dekoracja
Kruszywa w budownictwie
Budownictwo to dziedzina, w
której kruszywa stosuje się zdecydowanie najczęściej. Wykorzystuje się wtedy
kruszywa o wielu różnych parametrach, w tym kruszywa naturalne i sztuczne,
kruszywa o frakcjach drobnych, grubych i bardzo grubych.
W branży budowlanej stosuje się
różne typy kruszyw, w tym głównie są to kruszywa naturalne żwirowo-piaskowe
oraz kruszywa łamane, na przykład są to piaski, żwiry, grysy, bazalty,
keramzyty, dolomity, granity.
Przykładowe zastosowanie
kruszyw w budownictwie:
- produkcja betonów oraz wyrobów betonowych, na
przykład betonu konstrukcyjnego, prefabrykowanych elementów betonowych jak kostki
brukowe betonowe, fundamenty, ściany, rury betonowe
- chemia budowlana – jako składnik mieszanek
suchych o szerokim przeznaczeniu w branży budowlanej, wykończeniowej
- nawierzchnie drogowe bitumiczne (asfaltowe) oraz
betonowe
- chodniki, ścieżki rowerowe – do produkcji
podbudów i materiałów nawierzchniowych, w tym kostek brukowych oraz mas bitumicznych
- obiekty infrastruktury sportowej i rekreacyjnej,
na przykład boiska, pola golfowe
- branża posadzkarska – tworzenie posadzek,
parapetów, blatów, schodów
- produkcja podkładów drenażowych, w tym także
betonów wodoprzepuszczalnych
Oczywiście, jest to tylko
przykładowe zastosowanie kruszyw w budownictwie, ponieważ posiadają one
znacznie szersze przeznaczenie.
Kruszywa w kolejnictwie
Kruszywa bardzo często stosowane
są również w branży kolejowej, w tym głównie do produkcji podbudowy pod tory
kolejowe oraz do prac ziemnych przy budowie nasypów kolejowych. W tym przypadku
najczęściej wykorzystuje się kruszywa łamane o większej frakcji.
Duże znaczenie dla kolejnictwa posiadają
kruszywa łamane typu tłuczeń, kliniec czy grysy, które powstają z
rozdrobnionych skał magmowych, w tym głównie bazaltowych, a także skał
metamorficznych oraz osadowych.
Kruszywa w przemyśle
szklarskim
Kruszywa wykorzystywane są także
w przemyśle szklarskim, czyli do produkcji różnego rodzaju wyrobów ze szkła –
okien, drzwi, przeszklonych dachów, artykułów gospodarstwa domowego – szklanek,
a także dekoracji.
W przemyśle szklarskim stosuje
się specjalny piasek kwarcowy, który pochodzi z czystych złóż kwarcowych. To
piasek poddawany odpowiedniemu oczyszczaniu, suszeniu, a następnie
przesiewaniu. Do produkcji wyrobów szklanych stosuje się piaski o bardzo
drobnej granulacji.
Kruszywa w odlewnictwie
Kruszywa używane są też w branży
odlewniczej. Do tego celu stosuje się tak zwane piaski formierskie, które
charakteryzują się bardzo wysoką zawartością kwarcu. Wykorzystuje się także
inne piaski, w tym krzemionkowe, cyrkonowe oraz chromitowe.
Dzięki piaskom można sporządzać
odpowiednie masy formierskie, które następnie używane są do przygotowywania odlewów
ze stali, żeliwa i metali nieżelaznych.
Kruszywa w filtracji wody i
ścieków
Kruszywa wybierane są też w
gospodarce komunalnej – stosowane są do oczyszczania wody oraz ścieków. Używane
są zarówno w oczyszczalniach, jak również w domowych filtrach wody, w tym także
w popularnych dzbankach filtracyjnych.
Do filtracji wody i ścieków
stosuje się żwiry oraz piaski filtracyjne. Są to głównie kruszywa kwarcowe o
odpowiednich właściwościach fizycznych i chemicznych. Muszą posiadać one wysoką
zawartość kwarcu przy niskiej zawartości związków wapnia, magnezu, siarki,
żelaza.
Kruszywa w branży
elektronicznej
Również branża elektroniczna
wykorzystuje kruszywa. W tym przypadku najszersze zastosowanie posiadają piaski
o wysokiej zawartości kwarcu.
Są one wykorzystywane przy produkcji
różnych wyrobów elektronicznych, w tym między innymi telefonów komórkowych,
telewizorów, komputerów, paneli słonecznych.
Kruszywa w branży wydobywczej
Branża kruszyw wspiera także
branżę wydobywczą. Jednym z przykładów zastosowania jest wykorzystanie kruszyw
do wydobycia węglowodorów z wykorzystaniem metody szczelinowania
hydraulicznego.
Kruszywa jako dekoracja
Na koniec warto także zaznaczyć,
że kruszywa mogą posiadać także właściwości dekoracyjne, dlatego też stosowane
są one powszechnie w wielu obszarach, w których ważne jest uzyskanie
estetycznych aranżacji.
Wykorzystywane są one między
innymi w aranżacji przestrzeni zielonych, na przykład w ogrodach, parkach, na
skwerach do przygotowywania ścieżek, wysypywania ogródków skalnych czy też pod
krzewy i drzewa. Stosowane są też do dekoracji we wnętrzach budynków.
Jak widać, kruszywa posiadają
wiele różnych zastosowań – nie tylko w branży budowlanej!