Obrzeża przy chodniku są często pojawiającym się tematem w kontekście brukarstwa. Czy są one niezbędne?

A może da się przygotować chodnik bez obrzeży?

Chodnik z kostki brukowej albo kostki granitowej to estetyczna, trwała, łatwa w ułożeniu nawierzchnia spotykana zarówno w przestrzeniach publicznych, jak również na prywatnych działkach.

Krawędzie chodnika z kostki powinny być odpowiednio zabezpieczone obrzeżem, które stanowi jego wykończenie. Wielu inwestorów nie decyduje się jednak na jego wykonanie. Czy zastosowanie obrzeży chodnikowych jest zatem zawsze konieczne? W czym może skutkować wykonanie chodnika bez obrzeży?

Obrzeże chodnika – jakie spełnia funkcje?

Najlepiej rozpocząć od dokładnego przedstawienia funkcji obrzeży chodnikowych. Na tej podstawie można określić, czy będzie konieczne ich wykonanie.

Obrzeżami, inaczej krawężnikami lub opaskami chodnikowymi nazywa się takie elementy, które umieszczane są przy brzegach chodników, a także innych nawierzchni brukowanych.

Główne funkcje obrzeży chodnikowych:

• przeciwdziałają rozchodzeniu się płytek na boki
• zapobiegają zapadaniu się płytek w grunt
• redukują niebezpieczeństwo pojawiania się kolein
• wspomagają odwodnienie terenu
• mogą być dodatkowym elementem estetycznym chodnika
• stanowią ramy chodnika

Generalnie, producenci materiałów brukarskich, a także firmy w branży brukarskiej rekomendują stosowanie obrzeży chodnikowych. Warto jednak wskazać, że nie trzeba realizować ich za każdym razem. Kiedy zatem konieczne jest zastosowanie obrzeży? Kiedy nie będą one obowiązkowe?

Kiedy konieczne jest wykonanie chodnika z obrzeżem?

Chodnik powinien posiadać obrzeże wykonane z krawężników betonowych lub granitowych wtedy, gdy jest on przeznaczony do użytku publicznego, na przykład znajduje się on przy drodze, na terenie parku, na skwerze.

W wymogach dotyczących realizacji takich inwestycji można znaleźć dokładne oznaczenie, że wymagają one przygotowania obrzeża chodnikowego.

Zastosowanie takiego krawężnika jest także ważne wtedy, gdy na chodniku mają okresowo przejeżdżać samochody. Takie wskazanie dotyczy także chodników wykonanych na działkach prywatnych, na przykład wtedy, gdy chodnik ma być połączony z podjazdem lub ma służyć także jako podjazd dla samochodów.

Oczywiście, obrzeże można wykonać także zawsze wtedy, gdy inwestor prywatny chce poprawić trwałość i wytrzymałość nawierzchni brukowanej. Wtedy chodnik, podjazd czy ścieżka ogrodowa będą mogły posłużyć na jeszcze dłużej bez konieczności prowadzenia remontów.

Gdzie obrzeże chodnikowe nie jest obowiązkowe?

Chociaż obrzeże przy chodniku jest bardzo praktyczne, to jednak warto zaznaczyć, że nie zawsze musi być ono przygotowane. Kiedy nie jest to obowiązkowe?

Generalnie, obrzeża nie trzeba wykonywać wtedy, gdy inwestycja ma polegać tylko na przygotowaniu ścieżki ogrodowej czy chodnika, który nie będzie nadmiernie obciążony ruchem pieszym oraz kołowym.

Również istnieje możliwość wykonania nawierzchni bez obrzeża chodnikowego na przydomowych podjazdach. Kluczowe jest jednak wtedy wykonanie właściwej podbudowy, która będzie mogła ustabilizować całą nawierzchnię.

Dodatkowo, zastosować można także specjalne rozwiązania zastępujące obrzeża chodnikowe. Co wybrać?

Co zamiast zwykłego obrzeża chodnikowego?

Jeśli nie chcemy, aby obrzeże chodnikowe było widoczne, wówczas możemy zastosować dwa rozwiązania.

Zamiast obrzeża chodnikowego:

• plastikowe listwy umieszczane w gruncie
• wykonanie wylewki z betonu

Plastikowe listwy

Dzisiaj coraz więcej osób decyduje się na zamontowanie specjalnych listew umieszczanych w gruncie. To listwy typu ekoboard, które wykonane są z plastiku. Są one przeznaczone do montażu w gruncie bezpośrednio przy nawierzchniach brukowanych.

Listwy oferowane są jako proste oraz jako zakrzywione, dlatego też można dostosować je do przebiegu chodnika czy podjazdu. Listwy obrzeżowe tego typu nie występują jednak w wielu promieniach skrętów, dlatego też nie dobierzemy ich do bardziej fantazyjnych nawierzchni brukowanych.

Listwa umieszczana jest na podbudowie pomiędzy brzegiem nawierzchni brukowej oraz gruntem. Jej specjalna konstrukcja pozwala na pełnienie roli trwałego obrzeża zapobiegającego rozchodzeniu się kostek. Montowana jest z wykorzystaniem kotew montujących. Można umieścić je zarówno w podłożach twardszych, na przykład w tłuczniach czy glinach, jak również w tych miękkich – ziemi czy piasku.

Plastikowe listwy obrzeżowe są estetyczne – widoczny jest tylko cienki plastikowy element, który może także zarosnąć trawą, a wtedy listwa nie będzie w ogóle rzucała się w oczy.

Głównym minusem jest tutaj mniejsza trwałość listew, które mogą pękać po kilku latach lub pod wpływem nadmiernego nacisku.

Wylewka z betonu

Druga opcja, aby wykończyć obrzeże bez konieczności montażu krawężnika, to zastosowanie wylewek betonowych. Są one umieszczane pod powierzchnią ziemi, dlatego są niewidoczne, a przy tym trzymają chodnik w ryzach.

Wylewki dają więc estetyczne wykończenie, jednak mogą pękać i powodować nierówności. Także mogą one przyczyniać się do nadmiernego wymywania gruntów.