Dlaczego piasek tak się różni kolorem, wielkością i przydatnością?
Co odpowiada za konkretny kolor piasku, a tym samym za jego właściwości?
Piaski to różne rodzaje materiałów zaliczanych do kruszyw. Są one powszechnie stosowane przez człowieka, w tym między innymi w branży budowlanej. Warto jednak wskazać, że nie każdy typ piasku może nadawać się do prowadzenia prac budowlanych. Wynika to między innymi z różnych kolorów piasków, a tym samym z wielkości ich ziarenek oraz z ich właściwości.
Skąd wziął się piasek?
Skała osadowa, która została poddana odpowiedniemu procesowi erozji, aby uzyskać jej właściwe rozdrobnienie – to właśnie piasek. Piasek spotykany jest obecnie powszechnie, w tym między innymi w glebie, na plażach czy też na pustyniach.
Aby doszło do powstania piasku, musi on przejść przez złożone, trwające niekiedy miliony lat przemiany. Początkiem piasku jest zawsze skała, która następnie ulega stopniowemu rozdrobnieniu.
Do stworzenia piasku może służyć przykładowo czarna skała magmowa, która powstaje na skutek działalności wulkanicznej, lecz także może on powstawać z innych materiałów.
Piaski najczęściej zaczynały swoje formowanie w górach albo w skalistych korytach rzek górskich. Stamtąd prowadzone były aż do mórz i oceanów. Jednocześnie poddawane były stałym procesom erozji, która powodowała powstanie z niegdyś dużych skał coraz mniejszych ziarenek.
Duże ilości piasku znajdują się zatem w tych miejscach, w których znajdują się albo też kiedyś znajdowały się duże obszary wody. Co ciekawe, także popularne pustynie, w tym Sahara czy nasza Pustynia Błędowska, kiedyś były morskim dnem, po którym pozostał obecnie tylko piasek.
Piasek nie powstaje jednak tylko i wyłącznie ze skał. Również jest on budowany z resztek małych organizmów żywych, które kiedyś zamieszkiwały morza i oceany.
Konkretny sposób powstawania piasku jest zatem powiązany ich kolorem. Jakie kolory piasku wyróżniamy i jak dokładnie doszło do ich powstania?
Wśród spotykanych kolorów piasków znajdują się:
Piasek żółty
Jest to najpowszechniej spotykany i jednocześnie najczęściej stosowany typ piasku. Piasek ten zaczął formować się w górach, a następnie, niesiony korytami rzek, trafiał do mórz. Także osadzał się na różnych gruntach i przykrywany był kolejnymi warstwami ziemi – teraz taki żółty piasek można wykopać między innymi na swojej działce.
Piasek żółty zawiera dużą ilość kwarców. Piaski o wysokiej zawartości tego minerału są najlepsze do budowy, na przykład używane są przy produkcji betonów.
W zależności od miejsca powstania, piasek kwarcowy może mieć różne rodzaje ziarenek. Ziarenka bardziej okrągłe są spotykane w piasku rzecznym, co wynika z faktu, że były one przez długi czas toczone po dnie rzeki, a tym samym uzyskały bardziej zaokrąglony kształt. Z kolei piaski wydobywane w piaskowniach posiadają bardziej kanciasty wygląd ziarenek.
Piasek biały
Biały piasek to piasek pochodzenia wapiennego. Ten rodzaj piasku zbudowany jest ze wspomnianych już wcześniej morskich organizmów żywych, których szkielety zwapniały i następnie zostały rozdrobnione na małe ziarenka. Takie piaski są zazwyczaj znacznie drobniejsze, bardziej miękkie niż zwykłe piaski kwarcowe.
Wapienny piasek można zobaczyć między innymi na Wyspach Bahama, na których znajduje się duża ilość wapieni.
Także piaski białe mogą zawierać dużą ilość gipsów albo czystych kwarców. Doskonałymi przykładami są tutaj białe wydmy White Sands na Florydzie, a także plaża Pensacola Beach.
Piasek czarny i szarawy
Piasek może mieć też kolory czerni i szarości. Tego typu piaski powstają ze skał magmowych, które są efektem działalności wulkanów. Czarne i szare piaski najczęściej posiadają dość duże uziarnienie, ale spotykane są także piaski mocno rozdrobnione, które są pozostałością po bardzo dawnych erupcjach wulkanów.
Takie piaski najczęściej spotykane są na terenach wulkanicznych, w tym między innymi można zobaczyć je w niektórych lokalizacjach we Włoszech, na Teneryfie, na Islandii, a także na Hawajach.
Piasek zielonkawy
Piasek w kolorze zielonkawym to efekt dużej zawartości minerału – oliwinu, który posiada zielony odcień. Takie zielone plaże są widoczne na niektórych wyspach zaliczanych do archipelagu Hawajów.
Piasek czerwony
Spotykane są też piaski czerwone. Najlepszym przykładem takich piasków jest pustynia Atacama znajdująca się w Chile. Także czerwone piaski widoczne są w okolicach niektórych wulkanów. Czerwony kolor jest zasługą zawartości tlenków żelaza.
Piasek różowy
Na ziemi występuje również piasek różowy. To piasek, który swój kolor zawdzięcza dużej ilości organizmów żywych z raf koralowych. Piasek ten można zobaczyć na Bermudach.
Piasek tęczowy Co ciekawe, spotyka się także piaski tęczowe. Świetnym przykładem jest tutaj plaża Rainbow Beach w australijskim stanie Queensland. Swój niezwykły, mieniący się kolor piasek ten zawdzięcza dużej domieszce różnych minerałów o wielu kolorach, w tym między innymi cyrkonowi, ilmenitowi, monacytowi czy rutylowi.
